ابتدا مواد اولیه بطری پت که به صورت گرانول وجود دارد را در داخل دستگاه تزریق به وسـیله مکنـده جهـت تولید پریفرم که دارای قالبهایی با سایزها و اوزان مختلف میباشد ریخته می شود که این مـواد پـس از طـی مراحلی گرم و سپس نرم شده و به صورت خمیری در آمده و به داخل قالب پریفرم تزریـق مـیشـود.
پـس از انجام این فرآیند پریفرم تولید شده، پس از سرد شدن و سفت شدن از داخل قالب بیرون میآید و جهـت بـاد شدن به سمت دستگاه بادکن هدایت میشود. در قسمت باد، پریفرم تولید شده توسط دستگاه اون گرم و نـرم شده به حدی که نه زیاد گرم و نه زیاد سرد باشد (هر دو عامل باعث نابودی پریفرم مـیگـردد)، پریفـرم نـرم شده را درون دستگاه بادکن قرار داده و به اندازه دلخواه باد میکنیم که این مقدار به سایز، وزن پریفرم و نـوع قالب بستگی دارد. بدین ترتیب بطری های پت تولید میشود.
فرآیند تولید پریفرم و بطری پت
فرآیند تولید پت (PET)
دستگاه تزریق
یکی از مهمترین روش های رایج برای شکل دادن پلاسـتیک ها، قـالبگیری تزریقـی اسـت. در ابتـدا PET گرید بطری را که به شکل خاکه یا دانه گونه میباشد، از طریق قیف تغذیه به محفظه اکسترودر هـدایت و در آنجا حرارت دیده، نرم و ذوب میشود. سپس با عبور از افشانک با فشار به داخل قالب نـسبتاً سـردی بـه نـام قالب پریفرم رانده میشود که دو نیمه اش کاملاً به یکدیگر جفت شده است .
در شکل زیر نمایی از دستگاه تزریق ارائه گردیده است.
دستگاه تزریق
قالب پریفرم
پس از گذشت زمان مناسب و لازم برای سرد و جامد شدن پلاستیک، قالب باز شده و قطعـه پریفرم از آن خارج میشود. این عملیات به دفعات تکرار میشود.
در شکل زیر نمایی از قالبهای پریفرم ارائه گردیده است :
قالب پریفرم
قالبگیری دمشی
به طور کلی فرایند قالبگیری دمشی به دو نوع قالبگیری دمشی رانشی (Extrusion Blow Molding) و قالبگیری دمشی تزریقی (Injection Blow Molding ) تقسیم میشوند که نوع رانشی گستردگی بیشتری دارد.
قدم اول در قالبگیری دمشی رانشی ساخت یک لوله نازک از مذاب پلیمر به وسیله اکسترودراست که به صورت عمودی و آزادانه آویزان میشود و به آن روده میگویند.
وقتی که طول روده به اندازه مشخص رسید، یک قالب دور روده را میگیرد، انتهای آن را میبندد و آن را از دای جدا میکند. سپس یک سوزن وارد روده شده و با دمش جریان هوای فشرده روده را باد کرده و به سطح داخلی قالب میچسباند.
قالب تا زمان سرد و جامد شدن پلیمر، بسته باقی میماند. سپس باز شده و محصول از آن خارج میشود. در مرحله آخر ممکن است لازم باشد قسمت های اضافی چیده شوند. این کار یا بصورت خودکار و همزمان با خروج قطعه از قالب یا طی مرحله ای جداگانه و دستی صورت میگیرد. گاهی اوقات برای ساخت محصولات چندلایه و دستیابی به ویژگی هایی مانند سفتی، چقرمگی و سدگری مورد نظر از کواکسترودکردن استفاده میشود.
قالبگیری قطعات بزرگ
برای قالبگیری قطعات بزرگ مثل بشکه های ذخیره مواد شیمیایی، لازم است رانش پیوسته روده آنقدر سریع انجام گیرد که از جداشدن روده در اثر وزن یا جامد شدن قسمتهایی از آن قبل از بادشدن جلوگیری شود.
قدم اول در قالبگیری دمشی تزریقی تولید یک قطعه اولیه به نام پیش فرم (preform) است که در صنعت به آن بچگی هم میگویند. پیش شکل دارای دهانه بطری با ابعاد بسیار دقیق و به دنبال آن یک لوله از پلیمر است که انتهای آن بسته است. در مرحله بعدی پیش شکل نرم شده به داخل قالب دمش منتقل میشود و سپس هوای فشرده به داخل آن دمیده شده و آن را باد میکند.
مزیت قالبگیری دمشی تزریقی نسبت به رانشی در آن است که بطری های حاصل دارای دهانه ای با ابعاد بسیار دقیق هستند و در محل چیدن اجزای اضافی نقطه ضعف ایجاد نمیشود. علاوه براین فرایند ضایعات کمتری دارد. روش قالبگیری دمشی تزریقی پیچیده تر و در نتیجه گرانتر است.
مطالعه پیشنهادی: بررسی کالاهای جایگزین بطری پت PET
